Hisse Senetleri ile Kripto Paralar Arasında Ne Gibi Farklar Var?
Hem hisse senetleri hem de kripto varlıklar, bol seçeneğe, kazanca ve riske sahiptir. Ancak aradaki çizgiyi belli eden birkaç önemli farktan bahsetmek gerekiyor, zira bunlar hangi yatırım enstrümanını tercih etmen gerektiği konusunda sana yardımcı olabilir.
Öncelikle, hisse senetleri oldukça köklü yatırım araçlarıdır, bu yüzden sağlam temellere dayanmış şirketlerin hisse senetleri uzun vadede yatırımcıları mutsuz etmeyecektir. Kripto paralar ise son 10-15 yıldır hayatımızda, bu nedenle gidişatlarını izlemek, uzun vadeli sonuçlarını görmek biraz daha zor.
Hisse senedi yatırımı yapmak aslında yatırım yaptığın o şirketin bir anlamda ortağı olmak demektir. Hatta kimi şirketler temettü, yani kâr payı dağıtımı yaparak bu ortaklığı taçlandırır. Yatırımcısı da ortağı olduğu şirketin büyümesine önem verir, hatta çoğu zaman yükselen hisse fiyatına değil büyüyen şirkete odaklanır. Kripto para yatırımında ise belli bir para birimini satın alırsın ve değerinin artmasını beklersin. Çünkü yatırımcı olarak seni ilgilendiren tek şey satın aldığın kripto varlığın sana yüksek kâr getirmesidir.
Hisse senetleri kısa vadede inişler-çıkışlar gösterse de normal şartlar altında dalgalanmalar çok yüksek olmaz. Aksine uzun vadede, şirkete de bağlı olarak gittikçe daha fazla yukarı doğru eğilim gösterebilir. Kripto paralar ise kısa vadede çok yüksek oranlarda iniş çıkış gösterebilir. Bu kimi zaman yatırımcısına çok yüksek kazançlar sağlasa da bir yanıyla oldukça risklidir.
Hisse senedi borsaları genellikle merkezi yapıya sahiptir. Yani, borsalar işlemleri kolaylaştıran ve düzenleyen bir merkezi otoriteye bağlıdır. Kripto para borsaları ise genellikle merkezi olmayan (decentralized) veya merkezi olmayanlaştırılmış (decentralized) yapıya sahiptir. Bazı kripto para borsaları, merkezi olmayan bir yapıda işlem yapılmasına olanak sağlayan akıllı sözleşmeler veya merkeziyetsiz finans (DeFi) protokolleri üzerinde çalışır.
Regülasyon konusu kripto varlıklar için en soru işareti yaratan konulardan biridir ve hatta regülatif anlamda her gelişme doğrudan kripto para piyasasına yansır. Bu da kripto varlıklarının daha volatil bir yapıya sahip olmasının nedenlerinden biridir.
Çünkü hisse senetleri bir otoriteye bağlı olduğu için sıkı denetlenir, kripto paralar ise merkeziyetsiz olduğu için herhangi bir denetimden geçmez. Bu da risk oranını artırır.
Hisse senetleri daha kurumsaldır yani resmi olarak kabul görür. Oysa kripto paralar henüz arzulanan boyutta geniş çaplı olarak kabul gören varlıklar değildir.
Hisse senedi borsaları genellikle belirli işlem saatlerine tabidir ve genellikle hafta içi günlerde çalışır. Kripto para borsaları 7 gün 24 saat açıktır, yani haftanın her günü ve günün her saatinde işlem yapılabilir.
